15 września Izabella Gorczyca wzięła udział w międzynarodowej konferencji edukacyjnej E*N*I*R*D*E*L*M 26th CONFERENCE „Leading and Managing for Development” organizowanej na Uniwersytecie Jagiellońskim. Pani Dyrektor mówiła o potencjale chaosu i relacji w szkole. Zapraszamy do zapoznania się ze skrótowym opisem wystąpienia.
System edukacyjny jest skomplikowanym machinarium produkującym określony typ szkolnictwa, określony rodzaj wiedzy i określony typ uczniów. Dominuje w nim – pozornie naturalny – splot (osobowego) rozwoju i (wymiernej) wartości. Szkoła, posługując się narzędziami modelującymi wymierne efekty nauczania, fabrykuje absolwentów jako jednostki łatwo klasyfikowalne w odniesieniu do kilku skal usankcjonowanych w polu kształceniowym. Absolwentów, których właśnie zewnętrzne i wymierne czynniki motywują do rozwoju, nauki. Produkuje wiedzę o wartości użytkowej oraz posługujące się nią użyteczne jednostki. To jedna z konsekwencji współczesnych mechanizmów społeczno-gospodarczych: wolności gospodarowania (ciałem, umysłem i czasem ucznia); dążenia do wzrostu produkcji (efektów nauczania); dyscyplinowania ze względu na przyszłe zyski (cała wartość procesu dydaktycznego spoczywa w przyszłej karierze).
Stoimy na stanowisku, że należy zdenaturalizować powiązanie rozwoju z wartością, a przynajmniej z systemami wartości wymiernych (zbyt często przynależą do skal zewnętrznych wobec osobniczego rozwoju). W wystąpieniu zaproponujemy takie przemodelowanie narzędzi dydaktycznych, które umożliwi zamianę wartości wymiernych w nauczaniu na wartości niewymierne, bliższe wewnętrznym dyrektywom motywacyjnym. Stosowane w szkolnictwie narzędzia powinny umożliwiać uczniom uwewnętrznienie przekonania, że rozwój może być wartością sam w sobie, że proces zdobywania wiedzy już sam jest przygodą i oferuje właściwy przychód niepotrzebujący zewnętrznej wobec niego tabeli wartości wymiennych. Droga do tego wiedzie m.in. przez utrzymywaną w permanentnym otwarciu przestrzeń nieoczekiwanego jako jeden z wymiarów szkolnej edukacji. Także poprzez konsekwentne gesty wycofywania władzy przez instytucję szkoły w obrębie niej samej – rekonfigurację modelu przywództwa edukacyjnego, a także przemianę relacji łączących figurę nauczyciela z pojęciem autorytetu (oznacza to m.in. pracę nad lękiem nauczycieli przed utratą autorytetu).